بارورسازی ابرها چیست و چه طور انجام می شود؟
ابزار اپل: خشکسالی گریبان گیر خیلی از کشورهای جهان شده است و ایران نیز سال جاری یکی از سخت ترین خشکسالی های خودرا پشت سر می گذراند. در همین حال، اخباری درباره ی سعی برای بارورسازی ابرها در داخل کشور شنیده شده است. اما این کار چطور صورت می گیرد و چه هزینه ای دارد؟
به گزارش ابزار اپل به نقل از خبر آنلاین، به نقل از دیجیاتو، مفهوم بارورسازی ابرها در دهه ۱۹۴۰ توسط دانشمندانی ازجمله «برنارد وانه گت» توسعه پیدا کرد. این تکنیک شامل پخش ذراتی است که موجب می شوند قطرات آب معلق در ابرها به شکل باران فرو بریزند. در بعضی از این پروژه ها، مواد نمکی را در ابرهای کم ارتفاع روی ابرها می پاشند و سایر روش ها نیز بر پخش مواد شیمیایی شامل یدید نقره، در ابرهای بالاتر و دارای فاز مخلوط تمرکز کرده اند.
قطرات آب مایع فوق سرد هنگام تماس با این ترکیب کریستالی یخ می زنند و بلورهای یخی می سازند که سنگین شده و به شکل برف یا باران فرو می ریزند. یک آزمایش در سال ۲۰۱۴ که دو رشته کوه در وایومینگ را مقایسه کرد، نشان داد که بارورسازی ابر می تواند بارندگی را بین ۵ تا ۱۵ درصد افزایش دهد.
برای بارورسازی ابرها در ابتدا ضروری است هواشناسان الگوهای بارندگی در ابرها را مشاهده کرده و ابرهای مناسب برای بارورسازی را شناسایی کنند. سپس زمانی که ابر به شرایط مطلوب رسید، خلبانان با هواپیماهای ویژه خود به پرواز درمی آیند که حامل فِلِرهای رطوبت گیر روی بال های هواپیما هستند. هر فلر شامل حدود ۱ کیلوگرم مواد نمکی است و ممکنست تا سه دقیقه بطول بیانجامد تا بسوزد و وارد ابرهای مناسب شود.
بعد از ورود عامل بارورسازی به ابر، قطرات آب بزرگ می شوند و از ظرفیت ابر برای نگه داشتن خود در مقابل جاذبه فراتر می روند و در آخر به شکل قطرات باران رها می شوند. البته در ایران علاوه بر هواپیما، از پهپادهای مخصوص نیز برای بارورسازی ابرها استفاده شده است.
کشورهای مختلفی در جهان از روش بارورسازی ابرها بهره برده اند. یکی از این کشورها امارات متحده عربی است که در دهه ۱۹۹۰ به سراغ این تکنیک رفت. تا ابتدای دهه ۲۰۰۰، شیخ «منصور بن زاید آل نهیان»، معاون رئیس دولت امارات، تا ۲۰ میلیون دلار برای مطالعه در زمینه بارورسازی ابر بودجه اختصاص داد. امارات همینطور با مرکز ملی تحقیقات جوی در کلرادو آمریکا و ناسا همکاری کرد تا روش شناسی برنامه بارورسازی ابر را بوجود آورد.
دولت امارات یک نیروی ویژه به نام مرکز ملی هواشناسی (NCM) نیز در ابوظبی ایجاد کرد که سالانه بالاتر از ۱۰۰۰ ساعت عملیات بارورسازی ابر برای افزایش بارندگی انجام می دهد.
در سال ۲۰۲۴ امارات با یک سیل خیلی شدید مواجه گردید که بخشهایی از شهر دبی و فرودگاه بین المللی این شهر را زیر آب برد. بسیاری این سیل را ناشی از بارورسازی ابرها می دانند، اما مقامات اماراتی گفته اند که این سیل نتیجه بارورسازی نبوده است.
آیا بارورسازی ابرها واقعا نتیجه می دهد؟ بارورسازی ابر برای اولین بار در سال ۱۹۴۷ در استرالیا آزمایش شد. در آن زمان یک هواپیمای سبک به پرواز درآمد و یخ خشک خردشده را در ابرها رها کرد. از آن زمان تا حالا محققان تلاش نموده اند بطور قطعی مشخص کنند که آیا این تکنیک مؤثر است یا خیر. یک مقاله پخش شده در سال ۲۰۰۹ که بارورسازی ابر در تاسمانی را بررسی می کرد، نشان داد که بارندگی روی منطقه هدف بین ۵ تا ۱۳ درصد بیش از منطقه کنترل نزدیک بوده است. همینطور یک مقاله دیگر نیز افزایش میانگین ۱۴ درصدی بارندگی را به سبب آزمایش های بارورسازی ابر در کوه های برفی استرالیا گزارش داد. یک بررسی مستقل دیگر نیز نتایج را مثبت اما غیرقطعی ارزیابی کرد.
البته منتقدان نیز می گویند این مطالعات مبتنی بر تحلیل آماری داده های بارندگی بوده و شامل کار میدانی جامع برای نشان دادن علت و معلول نبوده اند.
یکی از مهم ترین مزیت های بارورسازی ابر این است که میزان بارندگی باران را زیاد می کند که می تواند موجب افزایش سطح آب پشت سدها یا سفره های آب زیرزمینی شود. اما انجام این کار با چالش هایی نیز هم راه است. «کارن هوارد»، دانشمند دفتر حسابرسی دولت آمریکا، می گوید: «بارورسازی ابر اغلب در طول خشکسالی خیلی دشوار است، چونکه جو خیلی خشک است و هر ابری ممکنست رطوبت کافی نداشته باشد.» دفتر حسابرسی دولت آمریکا بعضی از این چالش ها را متذکر شده است، ازجمله این که اطلاعات قابل اعتماد در رابطه با انجام بهینه و مؤثر بارورسازی ابر و مزایا و اثرات آن وجود ندارد.
عملیات بارورسازی ابر تنها زمانی می تواند بارندگی را افزایش دهد که نوع مناسبی از ابرها حضور داشته باشد که این امر موقعیت های موفقیت را محدود می کند.
معلوم نیست که استفاده گسترده تر از یدید نقره چه اثری بر سلامت عمومی یا محیط زیست خواهد داشت، هرچند که پژوهش های موجود و محدود به چند مطالعه اخیر نشان می دهند که یدید نقره در سطوح کنونی خطری برای محیط زیست یا سلامت انسان ندارد.
عموم مردم ممکنست بارورسازی ابر را بطور کامل درک نکنند.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب