در میزگرد پارك علم و فناوری دانشگاه تهران مطرح شد؛

هفت خوان ورود دانش بنیان ها به بازار دولتی ها

هفت خوان ورود دانش بنیان ها به بازار دولتی ها ابزار اپل: شرکت های دانش بنیان به رغم تمام حمایت هایی که از طرف مجموعه دولت و نهادهای ذی ربط دریافت می کنند، باز هم در ورود به بازار شماری از سازمان های دولتی با مشکلاتی روبه رو هستند؛ مسائلی که از آن بعنوان هفت خوان نام می برند و همراهی پارک های علم و فناوری را در ضمن این مسیر راهگشا می دانند.


به گزارش گروه علم و آموزش ایرنا، مراکز رشد و پارک های علم و فناوری همچون ابزارهای سیاستی هستند که دولت ها بطور معمول برای استقرار نخبگان و توسعه هرچه بیشتر نوآوری از آنها استفاده می نمایند، پارک های علم و فناوری بستری کارا بمنظور ترویج و گسترش شرکت های فناور و دانش محور و همین طور تسهیل کننده تجاری سازی و فعالیت پژوهش های علمی به شمار می روند که در نهایت به احیای اقتصاد کشور و منطقه کمک می کنند.
طبق تعریف «اساسنامه پارک های علم و فناوری ایران» مصوب شورای گسترش آموزش عالی وزارت علوم (۱۳۸۱)، پارک علم و فناوری، سازمانی است که به وسیله متخصصان حرفه ای مدیریت می شود و هدف اصلی آن افزایش ثروت در جامعه بوسیله ارتقای فرهنگ نوآوری و رقابت سازنده میان شرکت های حاضر در پارک و مؤسسه های متکی بر علم و دانش است.
برای دستیابی به این هدف، پارک های علم و فناوری ضمن به جریان انداختن و مدیریت دانش و فناوری در بین دانشگاه ها، مؤسسه های تحقیق و توسعه، شرکت های خصوصی و بازار، رشد شرکت های متکی بر نوآوری را نیز بوسیله مراکز رشد و فرآیندهای زایشی تسهیل می کنند.


در حال حاضر بیش از ۶ هزار و ۵۰۰ شرکت در ۴۹ پارک علم و فناوری و حدود ۲۰۰ مرکز رشد در ایران فعالیت می نمایند و سه پارک علم و فناوری خراسان، شیخ بهایی و پارک فناوری پردیس بعنوان سه پارک بزرگ علم و فناوری کشور شناخته می شوند.
این سه پارک که به ترتیب در سه شهر مشهد، اصفهان و تهران برگزار شده اند، با استقرار تعداد قابل توجهی از شرکت های دانش بنیان، اهداف از پیش تعیین شده خودرا برای تولید کالاها و خدمات دانش محور پیش می برند.
برای تحقق شعار امسال که توسط رهبر معظم انقلاب تحت عنوان "تولید، دانش بنیان و اشتغال آفرینی"نام گذاری شده است، پارک های علم و فناوری دولتی بعنوان با اهمیت ترین نهاد حمایت کننده در ایجاد و توسعه کمی و کیفی شرکت های دانش بنیان می توانند نقش بسیار موثری داشته باشند.
خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) بدین منظور در میزگردی تخصصی با حضور مهدی فکورثقیه رئیس سابق پارک علم و فناوری دانشگاه تهران و معاون فعلی پژوهشی این دانشگاه، ایرج اله دادی معاون توسعه فناوری پارک علم و فناوری دانشگاه تهران و میثم غنی زاده مدیرعامل یک شرکت دانش بنیان فعال در این پارک، دستاوردها و چالش های این مجموعه نوآوری را مورد واکاوی و بررسی قرار داده است که در ادامه می خوانید.
مهدی فکورثقیه معاون پژوهشی پارک فناوری دانشگاه تهران در ابتدای این میزگرد با بیان اینکه، در دوره جدید، دانشگاه تهران با شعار مسئولیت پذیری اجتماعی و دانشگاه کارآفرین کار خودرا شروع کرد، اظهار داشت: راهبرد اعلامی توسط رهبر معظم انقلاب تحت عنوان "تولید، دانش بنیان و اشتغالزایی" برای امسال نیز به شکل مناسب منطبق با اهداف ما است؛ بدین سبب پارک علم و فناوری نقش اساسی در برآورده کردن الزامات شعار سال دارد.
البته برآورده کردن شاید بصورت صددرصدی دست پارک ها نباشد اما این مرکز نقش اساسی دارد پس بحث کارآفرینی را در پارک علم و فناوری دنبال و ایده های مختلف نوآوری و ایده هایی را که سبب کسب کار می شود، شناسایی می نماییم.


رویکرد دانشگاه تهران استخراج کسب وکارهای فناورانه از پایان نامه ها
معاون پژوهشی پارک علم و فناوری دانشگاه تهران، به تعداد دانشجویان و اساتید این دانشگاه اشاره نمود و اظهار داشت: دانشگاه تهران دارای حدود ۵۰ هزار دانشجو و ۲ هزار و ۲۰۰ استاد است که این حجم از سرمایه دانشی، منبع بسیار خوبی برای تامین الزامات دانش بنیان بودن به حساب می آید و بر همین مبنا رویکرد اصلی ما این است که کسب و کارهای دانش بنیان را از رساله ها و پایان نامه های دانشجویان استخراج نماییم.
بر این اساس برنامه اصلی این است که امسال پیوست های فناوری را برمبنای پروپوزال های دانشجویان تهیه نماییم که البته فعلا بصورت اختیاری است یعنی خود دانشجو اعلام می کند که کاری که من با کمک استاد راهنما درحال انجام آن هستم، منجر به کسب وکار دانش بنیان، ایده و ثبت اختراع می شود. تا الان هم روال اینطور بوده است که رساله های دکتری حتما طوری پژوهش و تدوین شود که بتوان از آن مقالات علمی استخراج کرد.
در حال حاضر رویکرد ما تشویق و حمایت رساله ها و پایان نامه هایی است که منجر به کسب وکار می شوند. الگوها، فرم ها و پیوست های مختلفی را در این حوزه تدوین کردیم که امسال اجرائی می نماییم. پیشنهاد ما این است که اگر دانشجو دفاع خودرا انجام می دهد تا مدرک خودرا گرفتن کند، در محل پارک علم و فناوری هم یک دفاع فناورانه داشته باشد که در صورت تایید بتوانیم آنها را به شرکت هایی که نیاز به نیروی انسانی دارند، معرفی نماییم چونکه شرکتها به ما مراجعه می کنند و می گویند که ما نیاز به نیروی انسانی داریم و ترجیح ما این است که از دانشجویان استفاده نماییم.
وزارت علوم امسال در معاونت فناوری و نوآوری ایده های خیلی خوبی اجرا کرد و پیشنهاد داده که بطور قطع ما آنها را اجرا می نماییم. یکی از آن پیشنهادها بحث دستیار فناوری است که برمبنای آن به دانشجو زمانی که درحال تحصیل است یا پس از فارغ التحصیلی فرصتی داده شود یا حتی با پرداخت حقوق از جانب پارک علم و فناوری بتواند در شرکت های مختلف مستقر شود و بتواند جذب این شرکتها شود یا اگر جذب هم نشد و خواست کسب و کاری راه بیندازد با مشاوره هایی که در حوزه های ایجاد کسب و کارهای دانش بنیان، بیمه و مالیات به دست می آورد، با مشکلات روبرو نشود.
ماموریت اصلی ما پشتیبانی از شرکت های دانش بنیان است؛ بدین سبب باتوجه به اینکه الزام دانش بنیان بودن را داریم، اهتمام و تلاش ما این است که تمام موانع و محدویت ها را در پارک برطرف نماییم.



تعداد شرکت های مستقر در پارک علم و فناوری دانشگاه تهران چه تعداد است؟
۱۸۰ شرکت در پارک علم و فناوری دانشگاه تهران مستقر هستند که به آنها شرکت های پارکی گفته می شود. البته تعاریف متفاوت می باشد. بطوریکه تعداد ۲۰ شرکت پارکی درحال درنوردیدن الزامات دانش بنیان بودن هستند که ممکنست دارای فضای استقرار در پارک نباشند.
یکی از مشکلات پارک تهران، فضا است که البته هیات رئیسه دانشگاه تهران اقدامات مناسبی را پیشنهاد دادند که بتوانیم فضای استقرار را برای شرکت های دانش بنیان یا پارکی گسترش دهیم.
با توجه به اینکه وسعت دانشگاه تهران زیاد است مقرر شده است فضاهایی که درحال احیا هستند و همین طور زمین ها و املاک بلااستفاده به بخش پژوهش و فناوری و دانش بنیان ها واگذار شوند.
چه تسهیلاتی به شرکتها داده می شود؟ چه مقدار از بودجه پارک دولتی است و مشکلاتی که با آن مواجه هستید، چیست؟
فرهنگ آموزش و پژوهش در کشور جا افتاده است و ایران در موضوعات در رابطه با تولید علم سرآمد منطقه است، اما در موضوع فناوری که حلقه سوم پس از آموزش و پژوهش است، نقاط ضعفی وجود دارد.
برنامه ما این است که از رساله ها و پایان نامه های پژوهشی برای تولید فناوری و کسب و کارهای دانش بنیان حمایت نماییم و می خواهیم قسمتی از پروسه پذیرش روی کار دانشی انجام شده در دانشگاه صورت گیرد.
تسهیلاتی که توسط دانشگاه تهران به شرکتها و هسته های فناور ارائه می شود نیز به اشکال مختلف است، بطور معمول سال به سال ضریبی را در شورای پارک مصوب می نماییم که برمبنای آن حمایت های تسهیلاتی انجام می شود.
بنابراین برای یک هسته شکوفایی حدود ۶۰ تا ۶۵ میلیون تومان در مراحل مختلف و باتوجه به پیشرفت کار به آنها داده می شود.
حمایت اصلی دیگری که داریم در حوزه تضامین است یعنی شرکت های پارک قراردادهایی را که می بندند، به جهت اینکه آنها به سهولت کارهای خودرا پیش ببرند، تضامین آنها را پارک یا صندوق پژوهشی و فناوری مستقر در پارک می دهد یا وام هایی که درخواست می کنند باتوجه به سهمی که پارک علم و فناوری در این قسمت دارد، در اختیار آنها قرار می گیرد.
بودجه های پارک مانند سایر دستگاه های دولت، شامل دو قسمت بودجه عمومی و بودجه اختصاصی است البته اهتمام ما بر این است که پارک به سمت مستقل شدن حرکت نماید و روی بودجه های دولت حساب نکند. در سال قبل دو برابر بودجه عمومی، درآمد اختصاصی داشتیم که مبلغی از آن مربوط به طرح ها و قراردادهایی بوده است که در خود پارک انجام شده است.
به طور کلی پارک فناوری دانشگاه تهران بودجه مستقلی دارد که البته ردیف فرعی به آن می گویند و ذیل بودجه دانشگاه تهران است.
رقم بودجه سال قبل پارک ۲۰ میلیارد و ۴۰۰ میلیون تومان بوده است که متاسفانه ۶۵ درصد از آن برای قسمت عمومی محقق شد و برای قسمت اختصاصی سقف ۱۵ میلیارد در نظر گرفته شده بود که این سقف ۱۵ میلیارد تومانی در شهریور ماه پر شد.
پارک دانشگاه تهران و شرکت های مستقر در آن، سالانه چه مقدار درآمدزایی دارند
میزان درآمد هر ساله متفاوت می باشد. بنا بر اعلام معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، پارک دانشگاه تهران در پرداخت مالیات هایی که از سمت شرکتها بوده در میان پارک ها رتبه اول را به دست آورده است. یعنی درآمدی که شرکتها ایجاد کردند و ما برمبنای درآمدشان از آنها یک رقم مالیاتی دریافت می نماییم، میزان قابل توجهی است.
پارک سالانه و برمبنای بودجه ای که دارد چه تعداد شرکت پذیرش می کند؟
ما در پارک محدودیت فضا داریم اما برنامه توسعه و گسترش فضای پارک را در دستور کار قرار داده ایم. همین طور ناحیه ای را تحت عنوان ناحیه نوآوری یا شهر دانش تعریف کردیم. بر این اساس به دنبال آن هستیم که از اراضی خریداری شده و در اختیار دانشگاه تهران قرار داده شده بتوانیم محیط های کسب وکار به وجود آورده و به مجموعه پارک اضافه نماییم که البته برنامه ها و مصوبات آن درحال تدوین است و در صورت قطعی شدن آنرا اعلام خواهیم کرد.
از طرف دیگر باتوجه به اینکه شرکت های مختلف به بلوغ می رسند و فرصتی که به آنها داده شده تمام می شود طبیعتا باید از پارک بیرون بروند و دیگر حمایتی از طرف پارک ندارند؛ بدین سبب مقداری از فضاها خالی خواهد شد.
در حال حاضر ۱۰۰ شرکت متقاضی استقرار در پارک در نوبت هستند که در صورت خالی شدن فضا، آنها را جایگزین خواهیم کرد.
یکی دیگر از برنامه های امسال ما این است که برخی از وظایف و اقدامات انجام شده توسط پارک به دانشکده ها و دانشکدگان محول شود و خودشان در مراکز نوآوری که دارند نظارت و ارزیابی و حتی پذیرش داشته باشند، اما بودجه ها و حمایت های لازم از جانب پارک باشد. در حقیقت برنامه ما این است که از پتانسیل تمام بخش های دانشگاه برای فرایندهای پارک استفاده نماییم.
اعتقاد ما بر این است که موضوع فناوری، کارآفرینی و نوآوری باید فرهنگ سازی شود و اصل فرهنگ سازی هم باتوجه به شعار هوشمندانه ای که توسط رهبر معظم انقلاب برای امسال در نظر گرفته شده است، اتفاق خواهد افتاد.
انتظار شما از صنایع چیست؟ هم اکنون چه صنایعی با شما همکاری دارند؟
اعتقاد ما بر این است که دانشگاه موفق دانشگاهی است که بتواند نظام شناسایی مسائل را داشته باشد. بعنوان مثال در کنار دانشگاه های وابسته به وزارت بهداشت، مراکز درمانی و بیمارستانی وابسته به آن دانشگاه قرار دارند. این موجب می شود که از ظرفیت این مراکز علمی استفاده گردد.
استادان مطالبی را که بصورت نظریه یاد می دهند، می توانند در عمل هم به دانشجو در بیمارستان یا کلینیک آموزش دهند و حتی آنها می توانند برخی از کلاس های خودرا در آنجا برگزار کنند. بدین سبب اعتقاد من بر این است که باید پارک های علم و فناوری در کنار دانشگاه های وزارت علوم باشند که از ظرفیت دانشگاه ها برای نظام شناسایی مسایل جامعه و صنعت بهتر استفاده گردد.
بخش صنعت همیشه کار خودرا انجام می دهد و شاید مطالبی همچون توسعه، نوآوری و فناوری مساله اصلی آنها نباشد چونکه کالایی تولید می شود و در بازار به فروش می رسد؛ بدین سبب باید مسایل جامعه و صنعت را شناسایی نماییم و برمبنای آن بتوانیم طرح ها و ایده ها و پروژه هایی را تعریف نماییم که البته این اتفاق افتاده است و چند پروژه در دانشگاه تهران با این الگو تعریف شده است.
اعتقاد ما بر این است که علاوه بر اینکه باید انتظار داشته باشیم صنایع مراجعه کنند خود ما هم باید به دنبال شناسایی موضوعات و مسایل باشیم.



ایرج اله دادی معاون توسعه فناوری پارک دانشگاه تهران نیز در این میزگرد در سخنانی با بیان اینکه، از میان ۱۸۵ شرکت موجود مستقر در پارک علم و فناوری و مراکز رشد دانشگاه تهران، حدود ۲۰ شرکت فناور و توسعه ای هستند، توضیح داد: اینها شرکت هایی هستند که به بلوغ رسیدند و محصولات آنها تجاری سازی شده و روی پای خود هستند و جز در بحث قراردادها و تضامین ها هیچ نوع حمایتی نمی شوند.
وی ضمن اشاره به تعداد ۸۰ شرکت رشدی در پارک علم و فناوری دانشگاه تهران اضافه کرد: این بخش شرکت هایی هستند که سه سال فرصت دارند در پارک مانده و ضمن آموزش لازم مورد حمایت قرار گیرند و بتازگی هم یک فراخوان بمنظور پشتیبانی از شرکت های فناور و دانش بنیان بمنظور جذب حداکثری آنها در برنامه رشد، پسارشد و توسعه به شکل مستقر و عضو اعلام نموده ایم و متقاضیان در تمامی حوزه ها، در صورت واجد شرایط بودن می توانند نسبت به ثبت نام در هر یک از مراحل رشد، پسارشد و توسعه اقدام نمایند.
همچنین ۸۰ شرکت پسارشد در این مجموعه نوآوری فعالیت می نمایند که این شرکتها نسبت به شرکت های رشدی، بلوغ بیشتری پیدا کردند و هفت سال می توانند در پارک مستقر باشند. هر کدام از این شرکتها شامل رشدی یا پسارشدی بعد از اتمام مهلت استقرار در پارک یک سال نیز می توانند زمان حضور خودرا تمدید کنند که البته نحوه حمایت های آنها با یکدیگر متفاوت می باشد.
به عنوان مثال رشدی ها همچون نوزادی هستند که هفت ماهه از مادر متولد شده اند و برای مراقبت باید در داخل دستگاه قرار گیرند.
جدا از شرکت هایی که در پارک مستقر هستند، شرکت های عضو هم وجود دارند، در حقیقت شرکت های عضو آدرس هویتی آنها پارک علم و فناوری است اما در پارک مستقر نیستند. شرکت های عضو مورد حمایت های مختلف هستند اما تفاوتی که با شرکت های مستقر در پارک دارند این است که در سال حق اشتراک پرداخت می کنند و از معافیت مالیاتی شرکت های مستقر نیز نمی توانند استفاده کنند.
هسته های نوآور متشکل از دانشجویان و اساتید دانشگاه تهران در پارک های علم و فناوری این دانشگاه مستقر هستند. البته اینها شرکت نیستند بلکه ایده هایی هستند که در مرحله ابتدایی و مرحله تولید محصول قرار دارند که مورد حمایت قرار می گیرند و حدود ۴۰ تا ۵۰ میلیون به آنها تسهیلات داده می شود که بتوانند در یک دوره یکساله به ثبت ایده برسند بعد ایده های آنها مورد ارزیابی قرار می گیرد.
تاکنون ۱۲۰۰ عنوان طرح رویش و شکوفایی در پارک علم و فناوری دانشگاه تهران داشته ایم، ضمن این که ۵۰۰ عنوان طرح رویش در مراحل ابتدایی ایده و ۴۰۰ عنوان در مرحله شکوفایی و ثبت هستند.
بر اساس بیانات رهبر معظم انقلاب برنامه امسال پارک علم و فناوری دانشگاه تهران نیز در حوزه کمی و کیفی سازی شرکتها است. پارک ها بستری مناسب برای شرکتها هستند که کار ممیزی انجام می دهند و از آنها مراقبت می کنند. بطوریکه شرکت های نوپا تا مرحله بلوغ حمایت می شوند.
در حال حاضر تعداد نیروهای شاغل در پارک علم و فناوری دانشگاه تهران ۸۰ نفر است.
حدود ۴۰۰ استاد دانشگاه نیز بعنوان کارشناسان خبره و تعداد بسیار زیادی مشاور در حوزه های مختلف همچون امور مالیاتی و کسب وکار به شرکتها و هسته های فناور برای رسیدن به بلوغ و ایستادن روی پای خود و ورود به جامعه و بازار خدمات رسانی می کنند.
نحوه پذیرش شرکتها در پارک علم و فناوری دانشگاه تهران چگونه است؟
نحوه پذیرش بوسیله سامانه و اعلام فراخوان است؛ بطوریکه شرکت های متقاضی در این سامانه درخواست می دهند و بعد این فرم ها توسط کارشناسان ارزیابی و برای آن داور تعیین می شود.
داورها، داورهای کسب وکار و حوزه تجاری سازی محصولات فناور هستند. با حضور داوران و کارشناسان پارک و شرکت ها، جلسه پرسش و پاسخ برگزار می گردد و محصولات مورد ارزیابی دقیق قرار می گیرند. اگر چالشی داشته باشند پیشنهادهایی به آنها داده می شود و در آن رسته ای که هستند، بعنوان شرکت رشد یا فناور پذیرش می شوند. اگر در مرحله عضویت باشند، عضو می شوند و اگر شرایط استقرار داشته باشند، در پارک مستقر می شوند.
چالش های پارک های علم و فناوری برای تحقق شعار سال کدامند؟
اثرگذاری اقتصادی فناوری دانشگاه تهران در تمام عرصه ها از سیستم سلامت گرفته تا مباحث صنایع فناوری دانشگاه تهران قابل مشاهده می باشد.
در حال حاضر یکی از چالش های پارک های علم و فناوری، ارزیابی شرکت های دانش بنیان است. هم اکنون مرجعیت ارائه صلاحیت دانش بنیانی شرکتها در کشور بر عهده معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری است که این خود یک ضعف و چالش است؛ چونکه دانش بنیانی شرکتها فرآیندی دارد و در مواردی ارزیابی این فرآیندها زمان بر است.
به طور کلی، شرکت های دانش بنیان، می توانند یا شرکت های خصوصی یا شرکت های فناور پارک های علم و فناوری دانشگاهی باشند؛ در پروسه ارزیابی شرکتها برای دانش بنیان شدن در هر دو گروه، پارک های علم و فناوری هیچ نقشی ندارند و این مساله در حقیقت یک چالش است.
در حال حاضر ۴۹ پارک علم و فناوری و ۲۲۴ مرکز رشد و یک پردیس فناوری در زمینه علم و فناوری کشور فعال می باشند. از این تعداد پارک فعال در کشور ۱۱ پارک دانشگاهی است که بزرگترین آنها نیز پارک علم و فناوری دانشگاه تهران است.
​از شرکت های فعال در پارک علم و فناوری دانشگاه تهران ۹۰ شرکت دانش بنیان هستند چونکه مرجع احراز صلاحیت دانش بنیانی، معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری است؛ بدین سبب این امر بعنوان یک چالش در توسعه زیست بوم دانش بنیان در کشور به شمار می آید؛ بدین سبب باید تلاش شود تا ارزیابی دانش بنیان ها به پارک های علم و فناوری نیز واگذار شود.
در حال حاضر ما در رده بندی شرکت های دانش بنیان، دانش بنیان نوع سه را نیز داریم؛ پارک های فناوری می توانند ارزیابی این شرکتها و تایید آنها را در اختیار بگیرند.
در صورت افزایش ارائه درخواست شرکت های مستقر در پارک ها برای دانش بنیان شدن، ظرفیت ارزیابی و رسیدگی شرایط تمام این شرکتها از طرف معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری وجود ندارد، در این خصوص اگر معاونت علمی، ارزیابی دانش بنیان ها را به پارک های علم و فناوری دانشگاهی برون سپاری کند، بسیار در توسعه زیست بوم دانش بنیان و نوآوری کشور مثمرثمر خواهد بود.
پیشنهاد می کنم در آینده برنامه ای در نظر گرفته شود که پارک های علم و فناوری منتخب تا حدی مرجع تعیین دانش بنیان ها در کنار معاونت علمی و فناوری کشور باشند
یکی از چالش های موجود چه در بحث اساتید دانشجویان و چه در بحث شرکت های مستقر در پارک، بحث حق امتیاز یا رویالتی است. بخشنامه رویالتی یا حق امتیاز در دانشگاه تهران بعنوان قوانین درون دانشگاهی تدوین و در حال اجرا می باشد گرچه در کشور قانون حق امتیاز برای دانشگاه ها یا پارک های علم و فناوری وجود ندارد و این مساله دیده نشده است.
اله دادی افزود: سابقه بخشنامه رویالتی یا حق امتیاز در دانشگاه تهران که مربوط به اساتید و دانشجویان است، به سال ۱۳۹۱ باز می گردد و این بخشنامه در سال ۱۳۹۶ تکمیل شده است.
در این بخشنامه که مربوط به روابط استاد و دانشجویی است، گفته شده که برمبنای میزان حمایت و امکاناتی که دانشگاه برای تحقق یک پروژه در اختیار اساتید و دانشجویان قرار می دهند، دانشگاه باید سهم داشته باشد، این سهم می تواند گاهی اوقات تا ۵۰ درصد از امتیاز مادی باشد.
به طور مثال در اجرای یک پروژه، دانشگاه امکاناتی نظیر آزمایشگاه و سایر حمایت های مالی را در اختیار دانشجو یا استاد قرار می دهد و استاد تنها دانش خودرا در این پروژه به کار می گیرد؛ بدین سبب در این بخش گفته شده که ۵۰ درصد آورده یا حق امتیاز مادی به دانشگاه متعلق می باشد، البته عملیاتی کردن این امر خیلی مشکل است چونکه یک قانون درون دانشگاهی است و بیرون دانشگاهی نیست.
یا دانشجو و استادی از امکانات دانشگاه بهره برده اما محصول نهایی را در خارج از دانشگاه به تولید می رسانند و دانشگاه به شکل عملی باتوجه به این قانون درون دانشگاهی سودی عایدش نمی گردد و این خود یک چالش بزرگ برای دانشگاه ها و پارک هایی فناوری است.
اگر قانون رویالتی یا حق امتیاز را در کشور داشته باشیم و اجرا شود، بدین سان اگر شرکتی در پارک فناوری قرار داشته باشد و مورد حمایت باشد و محصولی را تولید نماید، قاعدتاً حتی یک درصد هم شده باید پارک علم و فناوری در مالکیت مادی محصول سهم داشته باشد.
اگر برمبنای میزان حمایتی که پارک های علم و فناوری از شرکت های فناوری و دانش بنیان خود دارد، امتیاز داده شود در پیشرفت فناوری کشور بسیار موثر خواهد بود، باید رویالتی یا حق امتیاز در کشور، چه در بحث استاد و دانشجو و چه در زمینه شرکت های فناور و دانش بنیان در پارک های علم و فناوری قانونی شود.
در حال حاضر این امتیاز در مالکیت فکری و ثبت اختراع در کشور وجود دارد و کاملا مشخص است، این قانون از طرف قوه قضاییه ارائه شده باید درباب استاد و دانشجو شرکت های دانش بنیان نیز لحاظ و بخشنامه و دستورالعمل های آن تعریف و تدوین و شیوه نامه های آن تعیین شود. تدوین این قانون باید با کمک معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، وزارت علوم تحقیقات و فناوری و قوه قضاییه صورت گیرد.
دانشگاه ها باید در جامعه اثربخش باشند/تولید مقاله به تنهایی کافی نیست
یکی دیگر از چالش های پیش روی توسعه فناوری و تحقق شعار سال تخصیص یک درصد اعتبارات پژوهشی شرکت های خصولتی است.
سال هاست که قانون یک درصد اعتبار شرکت های خصولتی برای امر پژوهش تعریف و ابلاغ گردیده است اما تا به امروز این امر تحقق پیدا نکرده و حتی گاهی اوقات چهار دهم تا پنج دهم درصد این اعتبار، از طرف شرکتها برای امر پژوهش اختصاص داده شده است.
از اعتبارات پژوهشی کشور باید ۴۰ درصد به دانشگاه اختصاص یابد، اما متاسفانه اینطور نیست، باتوجه به شعار سال و نیز توسعه زیست بوم نوآوری و فناوری در کشور شرکت های دولتی و خصوصی همگی به تکاپو افتاده و فعال شده اند؛ بدین سبب این شرکتها باتوجه به شرایط مالی و اعتبارات خوبی که دارند باید اعتبارات در نظر گرفته شده را برای پژوهش های دانشجویی در دانشگاه و حتی آموزش و پرورش اختصاص دهند.
همیشه گفته شده که دانشگاه ها تولیدکننده علم هستند اما باید اثربخشی اجتماعی نیز داشته باشند یعنی در بحث ارتباط صنعت و جامعه باید دانشگاه ها اثربخشی داشته باشند این که ما فقط فقط به تولید مقاله بپردازیم با وظایف دانشگاه همخوانی ندارد.
در دانشگاه تهران ۲۳۷۰ عضو هیات علمی فعال می باشند که از این تعداد عضو هیئت علمی، یک تعداد پیشقراولان علمی هستند یعنی افرادی داریم که سالی ۱۵۰ مقاله با گرید بالای علمی تولید می کند و ما برای ارتقاء رتبه علمی دانشگاه ها به این پیشقرآولان نیازمندیم.
اما افراد برجسته علمی دانشگاه ها باید واقف باشند که ما به فناوری نیز در کشور نیاز داریم و این امر در بخشنامه ها دیده شده است، یعنی ما فقط نباید بگوییم که مقاله تولید نماییم و فناور باشم بلکه می توان تنها فناور نیز بود، بطور مثال می توان با تولید بذر هیبریدی نیاز کشور در حوزه محصولات غذایی را برطرف کرد.
خوشبختانه با آنکه دانشگاه تهران یک دانشگاه جامع است اما در برخی از بخش ها مغفول مانده و نتوانسته خصوصاً در زمینه علوم انسانی دستاوردهای مناسبی داشته باشد. در این خصوص صحبت های صورت گرفته که در آینده علاوه بر پیوست اقتصادی و فناوری برای شرکت های فناور و دانش بنیان، پیوست فرهنگی اجتماعی نیز لحاظ شود.
در پارک علم و فناوری دانشگاه تهران شرکت هایی در حوزه روانشناسی و تربیت بدنی فعال می باشند اما این بخش یک مقدار ضعیف است و در پارک بیشتر بخش علوم، فنی و کشاورزی فعال شده است؛ بدین سبب در نظر داریم این بعد فرهنگی و اجتماعی را نیز فعال نماییم.



دشواری ارتباط فناوران با سازمان های دولتی برای عرضه محصول بومی سازی شده
مدیرعامل شرکت دانش بنیان هیرونگار پارس مستقر در پارک علم و فناوری دانشگاه تهران نیز که در میزگرد ایرنا حضور داشت در سخنانی اظهار نمود: ارتباط گرفتن شرکت های دانش بنیان و بخش خصوصی با سازمان های دولتی برای عرضه محصول بومی سازی شده بسیار دشوار است و اگر حمایت متولیان حوزه دانش بنیان نباشد، در خیلی از اوقات حتی از گیت ورودی آن سازمان ها هم نمی توانیم عبور نماییم.
مهندس میثم غنی زاده که فارغ التحصیل کارشناسی ارشد دانشگاه تهران است و در عرصه تولید سخت افزارها و نرم افزارهای حوزه موقعیت یابی ماهواره ای که واژه کلیدی آن همان جی پی اس است، فعالیت می کند، در سال ۱۳۹۸ موفق به بومی سازی یکی از گیرنده های ماهواره ای نقشه برداری شده است.
وی می گوید: محصول این شرکت دانش بنیان هم می تواند کاربری عمومی همچون استفاده در خودرو برای موقعیت یابی و ردیابی دقیق داشته باشد و هم در زمینه نقشه برداری که به طور قطع نیازمند دقت های بالا و سانتیمتری است، کاربرد دارد.
این گیرنده ماهواره ای که هم اکنون نمونه چینی آن نیز در بازار موجود است، مورد نیاز گروه هایی همچون نظام مهندسی، مهندسان کشاورزی و مهندسان معدن است و گروه هایی که نیازمند تهیه و پیاده سازی نقشه با دقت بالا هستند نیز می توانند از آن استفاده کنند.
اما طبق اظهارات مدیرعامل این شرکت فناور، در صورتیکه حدودا بیش از ۶۰ درصد سهم بازار گیرنده های مولتی فرکانسه نقشه برداری در اختیار شرکت های خارجی به ویژه شرکت های چینی بوده است، این شرکت موفق شده است حدود ۲۵ درصد سهم بازار داخل کشور را به دست آورد و هم اکنون نیز به دنبال کسب حمایت معاونت علمی و فناوری برای صادرات محصول خود به سایر کشورها است.
غنی زاده با بیان اینکه، ارتباط گرفتن شرکت های دانش بنیان و بخش خصوصی با سازمان های دولتی برای عرضه محصول بومی سازی شده بسیار دشوار است، اشاره کرد: اگر حمایت متولیان حوزه دانش بنیان نباشد، در خیلی از اوقات حتی از گیت ورودی این سازمان های دولتی هم نمی توانیم عبور نماییم.
وی در پاسخ به این سؤال که آیا تا حالا محصولی را به بخش دولتی ارائه کرده اید که از آن استقبال نشده باشد، اظهار داشت: بله این تجربه بسیار اتفاق افتاده است. در حقیقت شما باید بپرسید در مورد چند محصول موفق بوده اید برای اینکه تعداد ناموفق ها بسیار بیشتر است و از هر ۱۰ تلاش ما برای ارائه محصول یکی دو تا به موفقیت می انجامد.


البته این مساله با نامه و نامه نگاری هم حل نمی گردد، اما با ابزارهایی که در پارک های علم و فناوری وجود دارد و با نامه نگاری و حمایت هایی که می تواند از سمت معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، می توان ابزار گفتمان را با دولتی ها باز کرد که تا حدودی این تلاش ها در حال انجام می باشد.
وی در پاسخ به این سؤال که بازار سازمانی شما کدام ارگان ها و نهادهای دولتی هستند، اظهار نمود: سازمان های مختلفی همچون سازمان نقشه برداری کشور، سازمان ثبت اسناد و املاک کشور و شرکت های نفت و گاز استانی می توانند از مشتریان محصولات ما باشند.
بهانه این سازمان ها نیز بطور معمول این است که بطورمثال محصول خارجی یک مزیت یا کارآیی دارد که محصول ما ندارد و آنها این را بهانه می کنند البته شرایط نسبت به چند سال پیش خیلی بهتر شده است اما مشکل همچنان پابرجا است.
یکی از ابزارهای ارتباط با بخش های دولتی به طور قطع پارک های علم و فناوری هستند که به آسانی می توانند با بخش های مختلف دولت مذاکره کنند و با انعقاد تفاهم نامه راه گفتمان و ارتباط کسب وکار دانش بنیان ها با دولتی ها را برقرار کنند. این بخش تجاری سازی محصولات هم اکنون در پارک علم و فناوری در دانشگاه تهران پررنگ است.
مدیرعامل این شرکت دانش بنیان در پاسخ به این سؤال که هم اکنون از چه امکاناتی در پارک علم و فناوری دانشگاه تهران استفاده می نمایند، توضیح داد: در حقیقت در اکوسیستم پارک علم و فناوری دانشگاه تهران، فضای اشتراکی کسب و کارمان رشد کرد و هم اکنون دارای ۳۰ نفر شاغل در این شرکت هستیم و افتخار می نماییم که بتوانیم در چنین محیط کسب و کاری فعالیت خودرا پیش ببریم.
در انعقاد قراردادها نیز از کمک های امور قراردادهای پارک علم و فناوری دانشگاه تهران استفاده کردیم و با شهرداری کرج یک قرارداد بستیم کاری که اگر دانشگاه نبود، ما نمی توانستیم آنرا به نتیجه برسانیم چونکه در سال ۱۳۹۸ که تازه شرکت دانش بنیان ما شکل گرفته بود و شهرداری ها با شرکت های بدون سابقه کار، خیلی سخت قرارداد امضا می کردند توانستیم با حمایت پارک موفق به انعقاد قرارداد با شهرداری شویم و توانستیم گام بسیار بزرگی برداریم.
ما از بخش روابط عمومی و تجاری سازی پارک علم و فناوری دانشگاه تهران نیز برای رونمایی محصول خود استفاده کردیم و اگر این حمایت نبود، ما نمی توانستیم مسئولان و مقامات را برای این منظور دعوت نماییم و بواسطه تلاش شبانه روزی پارک مراسم رونمایی محصولات خودرا برگزار کردیم که در صنعت خودمان چنین مراسمی بی سابقه بوده است، ضمن این که بحث استفاده از تضامین هم یک کمک مناسب از جانب پارک است که شرکت های دانش بنیان از آن استفاده می نمایند.
گفت وگو از: منیر ابراهیمی زاده، ناهید شفیعی، یوسف درویشی و محمد افضلی


منبع:

1401/03/18
10:27:34
5.0 / 5
508
تگهای خبر: بازار , بیمه , تخصص , تولید
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب
نظر شما در مورد این مطلب
نام:
ایمیل:
نظر:
سوال:
= ۶ بعلاوه ۵
ابزار اپل - iosTools.ir
iostools.ir - حقوق مادی و معنوی سایت ابزار اپل محفوظ است

ابزار اپل

معرفی و فروش نرم افزارهای IOS